Geschiedenis
Het bestaan van de Umdracht wordt voor het eerst genoemd in het jaar 1341.
Omdat de processie elk jaar, on-onderbroken, is gehouden mag de stoet nog steeds over de openbare weg trekken.
Dat gebeurde onder veel verschillende omstandigheden.
In de eerste helft van de twintigste eeuw trok de Umdracht enorme mensenmassa’s naar Huissen.
Na de oorlog ging de eerste processie langs de puinhopen van het centrum naar de noodkerk.
Maar er zijn ook jaren geweest, waarin het voortbestaan van de Undracht werd bedreigd.
Zo beklom de bekende Huissenaar Kees Berendsen aan het einde van de jaren zestig de preekstoel in de
Huissense parochies om de processie nieuw leven in te blazen.
Zijn actie had succes.
Umdracht valt zelden zo vroeg
Op zondag 25 mei 2008 trok de Umdracht door de straten van Huissen. Dat is extreem vroeg:
Het gebeurt maar zelden dat de Sacramentsprocessie al in mei door het centrum gaat.
De berekening van die jaarlijkse openbare viering is afhankelijk van de dag waarop Pasen valt,
en die datum is weer afhankelijk van de eerste volle maan na 21 maart (het begin van de lente).
Omdat de maan zich niet aan de seizoenen houdt, wisselt die datum voortdurend.
Dit jaar vallen Pasen , Pinksteren en dus ook de Umdracht erg vroeg omdat de maan zich al
op eerste paasdag in volle glorie liet zien.
Hoe zelden dat gebeurt blijkt wel uit het feit dat de laatste, vroegst mogelijke Pasen in 1818 was en de
eerstvolgende in het jaar 2285.
Toch zijn er voor de twintigste eeuw processies geweest die nog iets vroeger door Huissen trokken.
Tot 1912 werd de Umdracht gehouden op Sacramentsdag, dat wil zeggen op de tweede donderdag na Pinksteren.
In Duitsland, Oostenrijk, Polen en Portugal geldt deze dag nog steeds als een feestdag,
waarop vrijwel iedereen vrij heeft.
In 1912 werd de viering in Nederland verplaatst naar de zondag na sacramentsdag, dat wil zeggen drie dagen later.
Wat is Sacramentsdag?
Sacramentsdag is een rooms-katholieke feestdag ingesteld ter ere van het sacrament van de Eucharistie.
Op die dag, de tweede donderdag na Pinksteren, wordt na de viering van de mis het sacrament in een processie door
kerk, stad of streek gedragen.
Daarbij draagt de priester een monstrans, waarin in het midden de gewijde hostie,
dus – voor de rooms-katholieken – het lichaam van Christus.
Het feest is ingesteld in 1264 door paus Urbanus IV.
De keuze voor een donderdag is waarschijnlijk gemaakt omdat op deze dag eigenlijk Witte Donderdag opnieuw
wordt gevierd.
Ontstaansgeschiedenis
Sacramentsdag is ontstaan in België, om precies te zijn in Luik.
De aanleiding voor de het instellen van deze kerkelijke feestdag zijn de visioenen van de Luikse
Augustines Juliana van Korneliënberg, die in het klooster Mont Cornillon leefde. D
e non had vanaf 1209 mystieke ervaringen.
Zij beweerde dat Christus aan haar verschenen was en haar had opgedragen zich in te spannen voor
de instelling van Sacramentsdag.
Mogelijk werd zij bij haar verschijningen geïnspireerd door het gegeven dat er binnen het klooster onvrede heerste
over de beleving van de eucharistie. Leken mochten niet of nauwelijks te communie gaan.
Ze kregen de hostie zelfs nauwelijks te zien.
De bisschop van Luik geloofde Juliana en stelde in 1248 dit feest in zijn bisdom in.
Een van de aartsdiakens van het bisdom Luik was de latere paus Urbanus IV (1261-1264).
Hij beval middels de encycliek Transiturus de hoc mundo dat het feest (dat toen nog Corpus Christi heette) in de
gehele Kerk gevierd moest worden. Urbanus droeg Thomas van Aquino op de liturgische teksten samen te stellen.
Sindsdien bevordert het feest van Sacramentsdag de verering van Christus in de eucharistie.
In de sacramentsprocessies die werden ingevoerd, werd de hostie plechtig in een monstrans rondgedragen.